Category / HISTORY

by nickkouzos

Μαθήματα ιστορίας ενόψει της επικείμενης επίσκεψης του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Τουρκία.

Η Τουρκία ανακοίνωσε πρόσφατα την εισαγωγή μαθημάτων και βιβλίων στα Τουρκικά σχολεία που προπαγανδίζουν και διδάσκουν την ιστορική αλήθεια για την Τουρκική γαλάζια πατρίδα που περιλαμβάνει τις θάλασσες που περιβάλουν την Τουρκία , Μαύρη θάλασσα, Αιγαίο, Μεσόγειο.

Από αυτήν την ενέργεια φαίνεται πως η γειτονική μας χώρα προσεγγίζει το μέλλον των σχέσεών της με την Ελλάδα.

Καμία αναφορά δεν κάνει για την συνθήκη της Λοζάνης, ούτε το διεθνές δίκαιο της Θάλασσας, ούτε και το διεθνές δίκαιο γενικότερα, προβάλλοντας την άποψη, ότι, αφού δεν έχει υπογράψει τις νομοθεσίες αυτές, δεν έχουν ισχύ ως προς την ίδια.

Αντίθετα επικαλείται παραγράφους της συνθήκης της Λοζάνης, σχετικά με την αποστρατικοποίηση των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου, αγνοώντας παραγράφους της ίδιας της συνθήκης που περιορίζουν την Κυριαρχία της ιδίας στα τρία μίλια από την ακτή της, καθώς και την νομοθεσία του διεθνούς δικαίου που ρητά προβλέπει το δικαίωμα της άμυνας σε ότι απειλείται.

Σύμφωνα με πληροφορίες σχετικά με τα θέματα που θα συζητηθούν στην επερχόμενη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο κ Ερντογάν θα θέσει θέμα συνεργασίας στο Αιγαίο.

Αλλοίμονο, πως είναι δυνατόν να συζητηθούν θέματα συνεργασίας με χώρα που αμφισβητεί την κυριαρχία σου σε τμήματα της πατρίδας σου;

Η συνεργασία δεν είναι μόνο επιθυμητή αλλά και επιβεβλημένη στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά ανάμεσα σε δύο κυρίαρχα κράτη, όχι υπό την απειλή casus belli.

Το συμπέρασμα από τις πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας, της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας είναι να ξαναδιαβάσουμε και να μελετήσουμε την ιστορία μας για να μπορέσουμε να μεταδώσουμε στην νεότερη γενιά τα δίκαια της πατρίδας μας διότι ο αγώνας θα είναι μακροχρόνιος και οι επόμενες γενιές θα κληθούν να συνεχίσουν τον αγώνα αυτόν.  

by nickkouzos

Excerpts from recent Greek History lessons, from eyewitnesses.

The history of the two branches of the Kouzos family, as presented on the website of Nikos Kouzos, http://www.nickkouzos.com, is a typical story of Greek refugees of Asia Minor, as experienced by Hellenism, after the Balkan wars of 1912-13, and the Asia Minor disaster in 1922.

Despite the fact that I call it ‘typical’, the family story includes historical elements that were not limited simply, to atrocities of the war, but extend to historical events that touch upon, well-known events that expose some of the tactics followed, both, by the Ottoman Empire, and the newly established regime of modern Turkey, at the expense of the Greek minorities.

The site includes description of such actions taken by Greeks of Asia Minor to preserve their national identity, and physical survival.

That is, it highlights how the Greeks created the real middle class of Turkey, within an Ottoman regime, how Hellenism of Asia Minor communicated with Aegean islands and the rest of Greek mainland, and the rest of Hellenism of diaspora, how the Greek community generated wealth.

Greeks managed to do that providing high-level services to the Turkish state, despite the Ottoman Empire’s attempt to marginalize most non-Muslim minorities, as second-class citizens, while the Ottomans were occupied gathering all their forces to expand with conquests throughout central Europe, the Balkans, and Africa.

The site also highlights the fact that Hellenism functioned as a refuge for the Greek revolutionaries from the Peloponnese and the rest of Greek mainland, when Turkey tried to suppress the revolution of 1821, with its alliance with Egypt.

Many facts are revealed about the way the Turks extorted Greeks to collect, special taxes for the Sultan, but also later, how the Young Turks tried to gain prestige and recognition from the West, as a reformed civilized European country.

Stories are also given, by eyewitness, about the Turkish Barbarity towards Hellenism, even before the invasion of the Greek army that took place during1919.

The burning and destruction of villages, cities and towns with a 100% Greek population, started during 1915, and even before that.

Essentially, the Young Turks applied to the Greek populations a similar genocide as they did to the Armenians, which proves that the Greek military action was, to a large extent, a justified reaction, regardless of the strategic error of extending the attack deep into the region.

Finally, among other things, the story covers the excellent behavior of the Greek army and specifically the actions of the ‘independent division’ of the Greek army, under General Theotokis, who, after the intervention of the priest of Kirkagats, cousin of the Chief Marshal Theodoros Kolokotronis, saved the population of the entire city from massacre.

The entire population that followed the independent division consisted of 5,000 Greeks and 2,000 Armenians.

General Theotokis demanded and convinced 15,000 Turks, inhabitants of Kirkagats  to spend all  night baking bread for the Greek army which was retreating to the port of Dikeli.

The history of the two branches of the Kouzos family, as presented on the website of Nikos Kouzos, http://www.nickkouzos.com, is a typical story of Greek refugees of Asia Minor, as experienced by Hellenism, after the Balkan wars of 1912-13, and the Asia Minor disaster in 1922.

Despite the fact that I call it ‘typical’, the family story includes historical elements that were not limited simply, to atrocities of the war, but extend to historical events that touch upon, well-known events that expose some of the tactics followed, both, by the Ottoman Empire, and the newly established regime of modern Turkey, at the expense of the Greek minorities.

The site includes description of such actions taken by Greeks of Asia Minor to preserve their national identity, and physical survival.

That is, it highlights how the Greeks created the real middle class of Turkey, within an Ottoman regime, how Hellenism of Asia Minor communicated with Aegean islands and the rest of Greek mainland, and the rest of Hellenism of diaspora, how the Greek community generated wealth.

Greeks managed to do that providing high-level services to the Turkish state, despite the Ottoman Empire’s attempt to marginalize most non-Muslim minorities, as second-class citizens, while the Ottomans were occupied gathering all their forces to expand with conquests throughout central Europe, the Balkans, and Africa.

The site also highlights the fact that Hellenism functioned as a refuge for the Greek revolutionaries from the Peloponnese and the rest of Greek mainland, when Turkey tried to suppress the revolution of 1821, with its alliance with Egypt.

Many facts are revealed about the way the Turks extorted Greeks to collect, special taxes for the Sultan, but also later, how the Young Turks tried to gain prestige and recognition from the West, as a reformed civilized European country.

Stories are also given, by eyewitness, about the Turkish Barbarity towards Hellenism, even before the invasion of the Greek army that took place during1919.

The burning and destruction of villages, cities and towns with a 100% Greek population, started during 1915, and even before that.

Essentially, the Young Turks applied to the Greek populations a similar genocide as they did to the Armenians, which proves that the Greek military action was, to a large extent, a justified reaction, regardless of the strategic error of extending the attack deep into the region.

Finally, among other things, the story covers the excellent behavior of the Greek army and specifically the actions of the ‘independent division’ of the Greek army, under General Theotokis, who, after the intervention of the priest of Kirkagats, cousin of the Chief Marshal Theodoros Kolokotronis, saved the population of the entire city from massacre.

The entire population that followed the independent division consisted of 5,000 Greeks and 2,000 Armenians.

General Theotokis demanded and convinced 15,000 Turks, inhabitants of Kirkagats  to spend all  night baking bread for the Greek army which was retreating to the port of Dikeli.

by nickkouzos

Η ΜΑΥΡΗ ΒΙΒΛΟΣ ΔΙΩΓΜΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

https://timesforchange.wordpress.com/2024/03/23/η-μαυρη-βιβλοσ-διωγμων-και-μαρτυριων-τ/(ανοίγει σε μία νέα καρτέλα)

blackbookΛήψη

Το βιβλίο εκδόθηκε από το οικουμενικό Πατριαρχείο το1919

by nickkouzos

The riddle of the survival of Hellenism through centuries of conflicts and ethnic rearrangements.

It is truly amazing how the nation of Greeks survived under long periods, through such socking changew and cultural fluctuations.

The integration of peoples, during the period of the Byzantine Empire, and the way these peoples were managed by the administration of the Empire provides the answer to this riddle.

My motivation to write this article was my realization that there are periods of Greek history that, for many reasons, the younger generations of Greeks does not know about, and almost all governments act as if they want to hide events that took place, after the end of the Hellenistic period of Alexander the Great.

This has been happening because they show, only selectively, historical events, mainly from the period of the Byzantine Empire, which I personally believe is done out of fear, lest the continuity and the role played by Hellenism, during these long years of transition, (from the Roman Empire, to the Middle Ages, Byzantium, the Renaissance and the Ottoman Empire, to the foundation of the modern Greek state), be questioned

This fear, I believe, comes from the feeling of insecurity inherited by the newly established state of Greece, due to its long struggle for survival between West and East, maintained for a thousand years that the Byzantine Empire survived, but also due to the enslavement of Greece, for 400 years, under the Ottoman yoke, which followed later.

Since the period of the Western and Eastern Roman Empire, which was renamed to Byzantine Empire, there have been raids by many old and newer peoples with different cultural backgrounds, some of which the Ancient Greeks, two thousand years ago, had called Barbarians, well known to us, from the famous Ancient Greek statement ‘Every non Greek is a barbarian’

The preservation of the Greek ethnic consciousness, the sense of cultural heritage, the language, and the religion, helped Hellenism to survive these conquering raids, which were happening from every direction, North, West, East and South.

Byzantium managed to resist, for more than one thousand years, (A period longer than the period the Ottoman Empire survived)

At the same time Byzantine Empire was able to absorb many of these ethnicities, and preserve Hellenism as a cultural and administrative core of the Byzantine Empire.

                The Vandals

Greeks, must eliminate this insecurity, because, this Greek cultural background helped Byzantium to assimilate a large percentage of the population made up of a multitude of ethnicities, numbering over 70, while at the same time improved their cultural level, by giving them even an alphabet, so that several of these ethnicities could develop their communication capabilities in writing, until the rest of the Western world woke up from the dark ages with the Renaissance.

The raids against Byzantium were carried out from all directions, from the North they faced the Northern Barbarian peoples, among whom were the Goths, the Visigoths, the Vikings, the Vandals, from whom the word Vandalism arose, from the East they faced the Huns, the Mongols, the Avars arriving from Manchuria, the Turkic tribes that invaded from the Altaic mountains and steppes, the Ottomans, the Persians, in addition Byzantines had to face the Catalans, the Franks and the Venetian from the west , and finally the Arabs from the south.

                  The Godths

                   The Vickings

                      Hunes

                   The Persians

                The Arabs

                    Normans

                     Bulgarians

It is important to emphasize that, beyond the wars, which, by their nature, constitute barbarism; Byzantium played the role of a depolarizing force through trade and other exchanges even since the 3rd and 4th AD. century, with peoples who were successfully dealt with, but not conquered.

Conquered peoples were not absorbed by enslavement, or genocide and destruction.

In the Byzantium period, apart from the raids that the Empire had to face, it also managed population movements, which were also done for reasons of survival, these movements were not raids, but had motives, with milder characteristics.

Byzantium was tolerant of these movements and despite the local reactions, it used these populations to either recruit them as mercenary army, or for other reasons, land cultivation, geopolitics, etc.

As a result, many of these ethnicities adapted and were integrated with the native population which was basically Greek.

With the prevalence of the Ottoman Empire, which had a purely conquering, and expansionist intention and strategy, which was strengthened by Religious characteristics, it managed to expand into the Balkans and central Europe, especially after the fall of Constantinople.

This expansion was halted outside Vienna, but naturally, for this period, the Ottoman Empire facilitated and sought the transfer of populations from Asia, to the Balkans, and central Europe, where they created pockets of Muslim groups that could not integrate with Christian population, so they crated enclaves.

             The siege of Vienna

These enclaves acquired privileged positions under the Ottoman administrative structures, in a similar way that Muslim populations were privileged in Asia Minor. This approach in no way resemble to Byzantine administration.

The main differences, which played a major role, in the Balkans, this time, were religion on one hand, for the majority of the people, and the military structure of society on the other hand, for the elite, while the indigenous populations, in the Balkans, consisted of Christian, Catholic, or Orthodox populations that majority were Greeks in most areas of Byzantium

All these native Christian populations, Greeks or Hellenized immigrants from the north, did not mix with the Muslims, just as it did not happen in Asia Minor, despite the forceful practices for conversion to Islam of most native Greeks, Armenians and Jews who migrated there later.

                    Slavs

There was never a homogenization of the populations, as had happened in Byzantium, under different practice of the administration of the Empire.

Let it be taken into account that, despite the fall of Constantinople, many areas, such as Crete, the Peloponnese and the Ionian Islands, were still under Venetian occupation, and even the conquering Venetians, who had remained as permanent residents, were Hellenized and co-shaped a special Greek consciousness with a remarkable cultural level, as a result of this mixing.

The fall of Constantinople by the crusaders (1220), contributed, even more, to the mixing of the Orthodox Greeks with European Catholics, mainly Franks and Venetians despite the destruction of Constantinople that the crusaders caused to the city.

This integration of different Christian  groups  was strengthened even more after the occupation of Crete by the Ottomans (1660) which forced many Cretans to flee and immigrate to the Ionian Islands, but also to other places in Greece such as the Cyclades, even the Dodecanese, but also abroad in Italy, in France (Corsica), in Spain and in Asia Minor itself, in the Sea of Marmara (Michaniona in the peninsular of Cyzicus) which was under the Ottoman occupation but did not endure the fierce war conditions that existed in Crete.

In the North of Greece, and in the Balkans, Byzantium had different problems to deal with, related to population movements.

Population relocations, before the 14th century, even before the Ottoman expansion to the Balkans, mainly involved Albanians and Bulgarians, who, like the Venetians, were easily integrated with the Greek element, the same happened with the Jewish populations, who ended up in Thessaloniki after their expulsion from Spain.

Many Greeks remained in the Balkans, in areas such as Albania, today’s North Macedonia, and other areas around the Danube and the Black Sea, up to Moldova, Romania and Ukraine and even Russia.

The relocations of the Albanians and Vlachs, which took place in the Byzantine period before the descent of the Slavs, are of particular interest because they are not well known and are confused with the conflicts that occurred later, after the expansion of the Ottoman Empire into the Balkans and the conversion to Islam of areas such as Albania, Kosovo, etc

The descent of the Slavs is quite well known, even from the time of Byzantium despite the problems that arose with Bulgaria, both during the period of the conflicts of Byzantium with Bulgaria and much later, during the Balkan wars, until today, for the name of Northern Macedonia whose population consists of a mixture of Slavs, Serbs, Albanians, Bulgarians, Vlachs and Greeks

I tried to focus on the issue of the Albanians because it is a subject of disputes among historians as to how much this affected Hellenism, i.e. Did Albanian relocation harmed Hellenism or helped to rebel against the Ottomans?

In my effort, I found a valuable reference to an enlightening text published on a interesting site from the Greek town of Veria, http://www.veriotis,gr, which I attach  below, to complete this analysis unfolding  the interpretation of the riddle of the survival of Hellenism, through centuries of conflicts.  

 The conclusion is what the entire world already accepts that The Byzantine empire became the link that connected the East to the West, not only geographically, but also culturally, connecting the ancient Greek civilizations with today’s Europe and western civilization, in fact contributed to renascence more than what even more that people of Modern Greece can appreciate today.

At the same time it has left the problems we face even today with Turkey, which is so devastated for the loss of the Ottoman Empire that conceders Greece partly responsible for this.

This is why many Turks do not like to listen to the name Byzantine Empire, they prefer to call it Eastern Roman Empire.

The following site deals with the details of Albanian migration to Byzantine Greece which includes very interesting historical references on the subject for those who are interested.

The cntent of this site has translated.

Republished from the site

The riddle of the survival of Hellenism through centuries of conflicts and national rearrangements.

It is truly amazing how the nation of the Greeks survived under shocking periods, through such long duration and cultural fluctuations.

The mixing of peoples, during the period of the Byzantine Empire, and the way these peoples were managed by the administration of the Empire provides the answer to this riddle.

My motivation to write this article was my realization that there are periods of Greek history that, for many reasons, the younger generations of Greeks does not know about, and almost all governments act as if they want to hide events that took place after the end of the Hellenistic period of Alexander the Great.

This has been happening because they show, only selectively, historical events, mainly from the period of the Byzantine Empire, which I personally believe is done out of fear, lest the continuity and the role played by Hellenism, during these long years of transition, (from the Roman Empire, to the Middle Ages, Byzantium, the Renaissance and the Ottoman Empire, to the foundation of the modern Greek state), be questioned

This fear, I believe, comes from the feeling of insecurity inherited by the newly established state of the Greeks due to the long struggle for survival between West and East, maintained for a thousand years that the Byzantine Empire survived, but also due to the enslavement of Greece, for 400 years, under the Ottoman yoke, which followed later.

Since the period of the Western and Eastern Roman Empire, which was renamed as Byzantine Empire, there have been raids by many old and newer peoples with different cultural backgrounds, some of which the Ancient Greeks, two thousand years ago, had called Barbarians, well known to us, from the famous Ancient Greek statement ‘Every non Greek is a barbarian’

The preservation of the Greek ethnic consciousness, the sense of cultural heritage, the language, and the religion, helped Hellenism to survive these conquering raids, which were happening from every direction, North, West, East and South.

Byzantium managed to resist, for more than one thousand years, (A period longer than the period the Ottoman Empire survived)

At the same time Byzantine Empire was able to absorb many of these ethnicities, and preserve Hellenism as a cultural and administrative core of the Byzantine Empire.

For this reason, we Greeks, must eliminate this insecurity, because, this Greek cultural background helped Byzantium to assimilate a large percentage of the population made up of a multitude of ethnicities, numbering over 70, while at the same time improve their cultural level, by giving them even an alphabet, so that several of these ethnicities could develop their communication capabilities in writing, until the rest of the Western world woke up from the dark ages with the Renaissance.

The raids against Byzantium were carried out from all sides, from the North they faced the Northern Barbarian peoples, among whom were the Goths, the Visigoths, the Vikings, the Vandals, from whom the word Vandalism arose, from the East they faced the Huns, the Mongols, the Avars arriving from Manchuria, the Turkic tribes that invaded from the Altaic mountains and steppes, the Ottomans, the Persians, in addition Byzantines had to face the Catalans, the Franks and the Venetian from the west , and finally the Arabs from the south.

It is important to emphasize that, beyond the wars, which, by their nature, constitute barbarism; Byzantium played the role of a depolarizing force through trade and other exchanges even since the 3rd and 4th AD. century, with peoples who were successfully dealt with, but not conquered.

Conquered peoples were not absorbed by enslavement, or genocide and destruction.

In the Byzantium period, apart from the raids that the Empire had to face, it also managed population movements, which were also done for reasons of survival, these movements were not raids, but had motives, with milder characteristics.

Byzantium was tolerant of these movements and despite the local reactions, it used these populations to either recruit them as mercenary army, or for other reasons, land cultivation, geopolitics, etc.

As a result, many of these ethnicities adapted and were integrated with the native population which was basically Greek.

With the prevalence of the Ottoman Empire, which had a purely conquering, and expansionist intention and strategy, which was strengthened by Religious characteristics, it managed to expand into the Balkans and central Europe, especially after the fall of Constantinople.

This expansion was halted outside Vienna, but naturally, for this period, the Ottoman Empire facilitated and sought the transfer of populations from Asia, to the Balkans, and central Europe, where they created pockets of Muslim groups that could not integrate with Christian population, so they crated enclaves.

These enclaves acquired privileged positions under the Ottoman administrative structures, in a similar way that Muslim populations were privileged in Asia Minor. This approach in no way resemble to Byzantine administration.

The main differences, which played a major role, in the Balkans, this time, were religion on one hand, for the majority of the people, and the military structure of society on the other hand, for the elite, while the indigenous populations, in the Balkans, consisted of Christian, Catholic, or Orthodox populations that majority were Greeks in most areas of Byzantium

All these native Christian populations, Greeks or Hellenized immigrants from the north, did not mix with the Muslims, just as it did not happen in Asia Minor, despite the forceful practices for conversion to Islam of most native Greeks, Armenians and Jews who migrated there later.

There was never a homogenization of the populations, as had happened in Byzantium, under different practice of the administration of the Empire.

Let it be taken into account that, despite the fall of Constantinople, many areas, such as Crete, the Peloponnese and the Ionian Islands, were still under Venetian occupation, and even the conquering Venetians, who had remained as permanent residents, were Hellenized and co-shaped a special Greek consciousness with a remarkable cultural level, as a result of this mixing.

The fall of Constantinople by the crusaders (1220), contributed, even more, to the mixing of the Orthodox Greeks with European Catholics, mainly Franks and Venetians despite the destruction of Constantinople that the crusaders caused to the city.

This integration of different Christian  groups  was strengthened even more after the occupation of Crete by the Ottomans (1660) which forced many Cretans to flee and immigrate to the Ionian Islands, but also to other places in Greece such as the Cyclades, even the Dodecanese, but also abroad in Italy, in France (Corsica), in Spain and in Asia Minor itself, in the Sea of Marmara (Michaniona in the peninsular of Cyzicus) which was under the Ottoman occupation but did not endure the fierce war conditions that existed in Crete.

In the North of Greece, and in the Balkans, Byzantium had different problems to deal with, related to population movements.

Population relocations, before the 14th century, even before the Ottoman expansion to the Balkans, mainly involved Albanians and Bulgarians, who, like the Venetians, were easily integrated with the Greek element, the same happened with the Jewish populations, who ended up in Thessaloniki after their expulsion from Spain.

Many Greeks remained in the Balkans, in areas such as Albania, today’s North Macedonia, and other areas around the Danube and the Black Sea, up to Moldova, Romania and Ukraine and even Russia.

The relocations of the Albanians and Vlachs, which took place in the Byzantine period before the descent of the Slavs, are of particular interest because they are not well known and are confused with the conflicts that occurred later, after the expansion of the Ottoman Empire into the Balkans and the conversion to Islam of areas such as Albania, Kosovo, etc

The descent of the Slavs is quite well known, even from the time of Byzantium despite the problems that arose with Bulgaria, both during the period of the conflicts of Byzantium with Bulgaria and much later, during the Balkan wars, until today, for the name of Northern Macedonia whose population consists of a mixture of Slavs, Serbs, Albanians, Bulgarians, Vlachs and Greeks

I tried to focus on the issue of the Albanians because it is a subject of disputes among historians as to how much this affected Hellenism, i.e. Did Albanian relocation harmed Hellenism or helped to rebel against the Ottomans?

In my effort, I found a valuable reference to an enlightening text published on a interesting site from the Greek town of Veria, http://www.veriotis,gr, which I attach  below, to complete this analysis unfolding  the interpretation of the riddle of the survival of Hellenism, through centuries of conflicts.  

 The conclusion is what the entire world already accepts that The Byzantine empire became the link that connected the East to the West, not only geographically, but also culturally, connecting the ancient Greek civilizations with today’s Europe and western civilization, in fact contributed to renascence more than what even more that people of Modern Greece can appreciate today.

At the same time it has left the problems we face even today with Turkey, which is so devastated for the loss of the Ottoman Empire that conceders Greece partly responsible for this.

This is why many Turks do not like to listen to the name Byzantine Empire, they prefer to call it Eastern Roman Empire.

The following site deals with the details of Albanian migration to Byzantine Greece which includes very interesting historical references on the subject for those who are interested.

The content of this site has not been translated from Greek.

Αναδημοσίευση από  το site www.veriotis,gr

https://www.veriotis.gr/2024/01/blog-post_832.html?m=1

https://www.veriotis.gr/2024/01/blog-post_832.html?m=1

by nickkouzos

Ο γρίφος της επιβίωσης του Ελληνισμού μέσα από αιώνες συγκρούσεων και εθνικών ανακατατάξεων.

Είναι πραγματικά εκπληκτικό πως το έθνος των Ελλήνων επιβίωσε κάτω από συγκλονιστικές περιόδους, σε διάρκεια και πολιτισμικές διακυμάνσεις.

Η ανάμιξη των λαών την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και πως η διαχείριση των λαών αυτών έγινε από την διοίκηση της Αυτοκρατορίας κρύβει την απάντηση στον γρίφο αυτό.

Το κίνητρό μου να γράψω αυτό το άρθρο ήταν η διαπίστωσή μου ότι υπάρχουν περίοδοι της Ελληνικής ιστορίας που, για πάρα πολλούς λόγους, οι νεότερες γενιές των Ελλήνων δεν τις γνωρίζουν, και σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις λειτουργούν σαν να θέλουν να αποκρύψουν γεγονότα που συνέβησαν μετά το τέλος της Ελληνιστικής περιόδου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, διότι, εμφανίζουν, επιλεκτικά μόνο, ιστορικά γεγονότα, κυρίως της περιόδυο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που προσωπικά πιστεύω ότι γίνεται από φόβο, μήπως αμφισβητηθεί η συνέχεια και ο ρόλος που έπαιξε ο Ελληνισμός, τα πολλά αυτά χρόνια μετάβασης από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στον Μεσαίωνα, το Βυζάντιο, την Αναγέννηση και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, μέχρι την ίδρυση του νεότερου Ελληνικού κράτους  

Ο φόβος αυτός πιστεύω, ότι προέρχεται από το αίσθημα  μιας ανασφάλειας που κληρονόμησε το νεοσυσταθέν κράτος των Ελλήνων από τον μακροχρόνιο αγώνα επιβίωσης ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, για χίλια χρόνια που επέζησε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, αλλά και της υποδούλωσης της Ελλάδας, που ακολούθησε αργότερα, για 400 χρόνια, κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό.

Από την περίοδο της Δυτικής αλλά και Ανατολικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, που μετονομάστηκε σε Βυζαντινή Αυτοκρατορία, συνέβησαν επιδρομές πολλών παλαιών αλλά και νεότερων λαών με διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα, μερικά από τα οποία, οι Αρχαίοι Έλληνες, πριν από δυο χιλιάδες χρόνια είχαν αποκαλέσει   Βαρβάρους, κατά το γνωστό μας, ‘Πας μη Έλλην βάρβαρος’

Η διατήρηση της Ελληνικής Εθνικής συνείδησης , η αίσθηση της πολιτισμικής  κληρονομιάς, η γλώσσα, και η θρησκεία, όλα αυτά μαζί, βοήθησαν τον Ελληνισμό να επιβιώσει αυτών των κατακτητικών επιδρομών, από Βορά, Δύση Ανατολή και Νότο.

Το Βυζάντιο κατάφερε να αντισταθεί, για περισσότερο από χίλια χρόνια, (Μία περίοδο μεγαλύτερη από την περίοδο που διατηρήθηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία) στις επιθέσεις αυτές ενώ ταυτόχρονα μπόρεσε να απορροφήσει πολλές από αυτές τις εθνότητες, να τις αξιοποίηση και να διατηρήσει τον Ελληνισμό σαν πολιτισμικό, κρατικό και Εθνικό  κεντρικό πυρήνα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Για τον λόγο αυτό, οι Έλληνες πρέπει να αποβάλουμε αυτή την ανασφάλεια, διότι, αυτό το Ελληνικό πολιτισμικό υπόβαθρο επέτρεψε στο Βυζάντιο, να αφομοιώσει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που αποτελούσε η πληθώρα εθνοτήτων, που αριθμούσαν πάνω από τις 70, και να τις εκπολιτίσει, να τις δώσει ακόμα και αλφάβητο για να αναπτύξουν, αρκετές από τις χώρες αυτές, γραφή , μέχρι που η υπόλοιπη Δύση να αφυπνιστεί από τον μεσαίωνα με την Αναγέννηση.

Οι επιδρομές εναντίον του Βυζαντίου γινόντουσαν από κάθε πλευρά, από Βορά αντιμετόπισαν τους Βόρειους Βαρβαρικούς λαούς, μεταξύ των οποίων ήταν οι Γότθοι, οι Βησιγότθοι, οι Βίκινγκς, οι Βανδάλοι, από τους οποίους προέκυψε και η λέξη Βανδαλισμός , από Ανατολή αντιμετόπισαν τους Ούννους, τους Μογγόλους, τους Άβαρους προερχόμενους από την Μαντζουρία, τις Τουρκογενείς φυλές που επέδραμαν από τα Αλταϊκά βουνά και τις στέπες  , τους Οθωμανούς, τους Πέρσες, από την δύση αντιμετόπισαν τους Καταλανούς, τους Φράγκους και Ενετούς, και τελικά τους Άραβες από τον νότο, που είχαν την δική τους πολιτισμική συνεισφορά για την εποχή.

Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι, πέραν των πολέμων, που από την φύση τους συνιστούν βαρβαρότητα, το Βυζάντιο έπαιξε τον ρόλο εκπολιστικής δύναμης μέσω του εμπορίου και άλλων ανταλαγών ακόμα και από τον 3ο και 4ο μ.Χ. αιώνα, και με λαούς που αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία, αλλά δεν κατακτακτήθηκαν.

Οι λαοί που κατακτήθηκαν δεν απορροφήθηκαν με την υποδούλωση, ή γενοκτονία και καταστροφή.

Την περίοδο του Βυζαντίου, έκτος από τις επιδρομές που έπρεπε να αντιμετωπίσει η Αυτοκρατορία, διαχειρίστηκε και μετακινήσεις πληθυσμών, που γινόντουσαν και για λόγους επιβίωσης, αυτές οι μετακινήσεις δεν ήταν επιδρομές, είχαν αλλά κίνητρα, με πιο ήπια χαρακτηριστικά.

Το Βυζάντιο ήταν ανεκτικό στις μετακινήσεις αυτές και παρά τις τοπικές αντιδράσεις, αξιοποιούσε τους πληθυσμούς αυτούς για να αντλήσει μισθοφορικό στρατό, ή για άλλους λόγους, καλλιέργεια γης, γεωπολιτικούς κλπ.

Σαν αποτέλεσμα, πολλές από τις εθνότητες αυτές προσαρμόστηκαν και αφομοιώθηκαν με τον γηγενή πληθυσμό που κατά βάση ήταν Ελληνικός.

Με την επικράτηση της οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που είχε καθαρά κατακτητική και επεκτατική πρόθεση και στρατηγική, ενδυναμωμένη από Θρησκευτικά χαρακτηριστικά, κατάφερε, ιδίως, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, να επεκταθεί στα Βαλκάνια και την κεντρική Ευρώπη.

Η επέκταση αυτή αναστάλθηκε έξω από την Βιέννη, αλλά όπως ήταν φυσικό, για την εποχή, η Οθωμανική Αυτοκρατορία διευκόλυνε και επεδίωξε την μεταφορά πληθυσμών από την Ασία, στα Βαλκάνια και στην κεντρική Ευρώπη, όπου δημιούργησαν θύλακες Μωαμεθανικού πληθυσμού.

Αυτοί οι θύλακες απέκτησαν προνομιακές θέσεις κάτω από τις Οθωμανικές διοικητικές δομές, όπως εφαρμόστηκαν και στην Μικρά Ασία που δεν προσομοίαζαν με την Βυζαντινή διοίκηση.

Η βασικές διαφορές, που έπαιξαν ρόλο,  αυτή την φορά, ήταν η θρησκεία για τον περισσότερο λαό, και η στρατιωτική δομή της κοινωνίας, για την ελίτ,  ενώ οι γηγενείς πληθυσμοί, στα Βαλκάνια, αποτελούνταν από χριστιανούς, καθολικούς, ή ορθόδοξους πληθυσμούς που κατα πλειοψηφία ήταν Έλληνες στις περισσότερες περιοχές του Βυζαντίου

Όλοι αυτοί οι γηγενείς πληθυσμοί, Έλληνες ή εξελληνισμένοι δυτικοί ή βόρειοι δεν αναμείχθηκαν με τους Τουρκογενείς Μωαμεθανούς, όπως δεν έγινε και στην Μικρά Ασία παρά τον βίαιο εξισλαμισμό, γηγενών, Ελλήνων Αρμενίων και Εβραίων πο βρέθηκαν εκεί αργότερα.

Ποτέ δεν έγινε ομογενοποίηση των πληθυσμών, όπως είχε γίνει στο Βυζάντιο, κάτω από την διοίκηση της Αυτοκρατορίας.

Ας ληφθεί υπόψη ότι, παρά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, πολλές περιοχές, όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και τα Επτάνησα, ήταν, ακόμα, κάτω από Ενετική κατοχή, ακόμη και οι κατακτητές Ενετοί, που είχαν μείνει, σαν μόνιμοι κάτοικοι, Ελληνοποιηθηκαν και συνδιαμορφώσαν μία ιδιαίτερη Ελληνική συνείδηση με αξιόλογο πολιτιστικό επίπεδο, σαν αποτέλεσμα της ανάμιξης αυτής.

Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, από τους σταυροφόρους (1220), παρά την καταστροφη της Κωνσταντινούπολης, συνέτεινε, ακόμα περισσότερο, στην ανάμιξη των ορθοδόξων Ελλήνων με Ευρωπαίους καθολικούς, κυρίως  Φράγκους και Ενετούς και όχι μόνο.

Η ανάμιξη αυτή ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς (1660) που υποχρέωσε αρκετούς Κρητικούς να διαφύγουν και να μεταναστεύσουν στα Επτάνησα, αλλά και σε άλλα μέρη εντός και εκτός Ελλάδος όπως στις Κυκλάδες, ακόμα και στα Δωδεκάνησα, στην Ιταλία στην Γαλλία (Κορσική) ,στην Ισπανία και στην ίδια την Μικρά Ασία, στην  Θάλασσα του Μαρμαρά (Μηχανιόνα της Κυζίκου) που ήταν κάτω από τον Οθωμανική κατοχή αλλά δεν υφίσταντο τις άγριες πολεμικές συνθήκες που υπήρχαν στην Κρήτη.

Στον Βόρεια, και μέσα στα Βαλκάνια, το Βυζάντιο είχε διαφορετικά προβλήματα να αντιμετωπίσει, που αφορούσαν τις μετακινήσεις των πληθυσμών.

Οι μετακινήσεις των πληθυσμών, πριν τον 14ο αιώνα, πριν την Οθωμανική επέκταση στα Βαλκάνια αφορούσαν κυρίως Αλβανούς και Βούλγαρους, οι οποίοι, όπως οι Ενετοί, εύκολα απορροφήθηκαν από το Ελληνικό στοιχείο, το ίδιο συνέβη και με τους Εβραϊκούς πληθυσμούς,  που κατέληξαν στην Θεσσαλονίκη μετά την εκδίωξή τους από την Ισπανία.

Πολλοί Έλληνες παρέμειναν στα Βαλκάνια, σε περιοχές όπως η Αλβανία, η σημερινή Βόρεια Μακεδονία, και άλλες περιοχές γύρο από τον Δούναβη και την Μαύρη Θάλασσα, μέχρι και την Μολδοβλαχία, την Ρουμανία και την Ουκρανία ακόμα και την Ρωσία.

Οι μετακινήσεις των Αλβανών και των Βλάχων, που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο του Βυζαντίου πριν από την κάθοδο των Σλάβων, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί είναι πολύ λιγότερο γνωστές και μπερδεύονται με τις συγκρούσεις που συνέβησαν αργότερα μετά την επέκταση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια και την Ισλαμοποίηση περιοχών όπως η Αλβανία το Κόσσοβο κλπ

Η κάθοδος των Σλάβων είναι αρκετά γνωστή, ακόμα και από την εποχή του Βυζαντίου παρά τα προβλήματα που ανέκυψαν, με την Βουλγαρία, τόσο κατα την περίοδο του Βουλγαροκτόνου αλλά και πολύ αργότερα κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, έως και σήμερα, για το όνομα της Βορείου Μακεδονίας ο πληθυσμός της οποίας είναι μείγμα, Σλάβων, Σέρβων, Αλβανών, Βουλγάρων, Βλάχων και Ελλήνων

Προσπάθησα να επικεντρωθώ στο θέμα των Αλβανών γιατί αποτελεί αντικείμενο διαμάχεις μεταξύ ιστορικών κατα πόσο η ανάμιξη αυτή επηρέασε, πολλούς ιστορικούς, δηλαδή αλλοίωσε τον Ελληνισμό; Tον έβλαψε ή τον βοήθησε να επαναστατήσει εναντίον των Μωαμεθανών;

Στην προσπάθειά μου αυτή βρήκα μία αξιόλογη αναφορά σε ένα διαφωτιστικό κείμενο που δημοσιεύτηκε σε ένα αξιόλογο Site από  την Βέροια, http://www.veriotis,gr, που παραθέτω πάρα κάτω, για να συμπληρώσω αυτήν την ανάλυση με στοιχεία που αφορούν την ερμηνεία  του γρίφου  της επιβίωσης του Ελληνισμού, μέσα από αιώνες συγκρούσεων, που έκανε την Ελλάδα να γίνει ο κρίκος που συνέδεσε την Ανατολή με την Δύση, όχι μόνο γεωγραφικά, αλλά και πολιτισμικά, με την σύνδεση των πολιτισμών της αρχαιότητας με την σημερινή Ευρώπη και τα προβλημάτα που αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα με την Τουρκία.

Το συμπέρασμα είναι αυτό που δέχεται ήδη ολόκληρος ο κόσμος ότι η Βυζαντινή αυτοκρατορία έγινε ο κρίκος που συνέδεσε την Ανατολή με τη Δύση, όχι μόνο γεωγραφικά, αλλά και πολιτισμικά, συνδέοντας τους αρχαίους ελληνικούς πολιτισμούς με τη σημερινή Ευρώπη και τον δυτικό πολιτισμό, πράγματι συνέβαλε στην αναγέννηση περισσότερο από ό,τι ακόμη περισσότερο μπορούν να εκτιμήσουν οι άνθρωποι της Σύγχρονης Ελλάδας σήμερα.

Ταυτόχρονα άφησε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ακόμη και σήμερα με την Τουρκία, η οποία είναι τόσο συντετριμμένη για την απώλεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που θεωρεί την Ελλάδα εν μέρει υπεύθυνη γι’ αυτό.

Αυτός είναι ο λόγος που σε πολλούς Τούρκους δεν αρέσει να ακούνε το όνομα Βυζαντινή Αυτοκρατορία, προτιμούν να την αποκαλούν Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Ο παρακάτω ιστότοπος ασχολείται με τις λεπτομέρειες της Αλβανικής μετανάστευσης στη Βυζαντινή Ελλάδα που περιλαμβάνει πολύ ενδιαφέρουσες ιστορικές αναφορές για το θέμα για όσους ενδιαφέρονται.

Το περιεχόμενο αυτού του ιστότοπου δεν έχει μεταφραστεί στα Αγγλικά.

Αναδημοσίευση από  το site www.veriotis,gr

https://www.veriotis.gr/2024/01/blog-post_832.html?m=1

Η κάθοδος των Αλβανών στη Θεσσαλία τον 14ο αιώνα

Με τους Αλβανούς και την κάθοδό τους στην Ελλάδα έχουμε ασχοληθεί σε πολλά άρθρα που είχαν μεγάλη απήχηση. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «ΥΣΤΕΡΟΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ», του κορυφαίου βυζαντινολόγου, Ομότιμου Καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Αλέξιου Σαββίδη, από τις εκδόσεις ΗΡΟΔΟΤΟΣ στο οποίο παρουσιάζονται πολλά καινούργια στοιχεία ,σκεφτήκαμε να γράψουμε για την εγκατάσταση των Αλβανών στη Θεσσαλία.

Η Θεσσαλία από τον 4ο ως τον 13ο αιώνα

Οι σημαντικές θεσσαλικές πόλεις (Λάρισα, Φάρσαλα, Δημητριάς) διατήρησαν την αίγλη τους ως ένα σημείο κατά τη διάρκεια της ρωμαιοκρατίας. Όμως τα σημαντικά οχυρωματικά έργα που έγιναν κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν τις λεηλασίες από τις συνεχείς βαρβαρικές επιδρομές. Από τον 4ο μ.Χ. αιώνα η Θεσσαλία δέχτηκε επιδρομές Βησιγότθων και άλλων βαρβάρων (Ούννων κ.λπ.) που είχαν θλιβερές επιπτώσεις στη βυζαντινή δημογραφία και οικονομία. Αυτές κόπασαν στα χρόνια του Ιουστινιανού (527-565).

Ο Δ. Ζακυθηνός γράφει σχετικά με τις εγκαταστάσεις Σλάβων στη Θεσσαλία: «Αι εν Θεσσαλία σλαβικαί αποκίαι παρέχουν την εντύπωσιν νησίδων εγκατεσπαρμένων εν τω μέσω συμπαγών πληθυσμών. Άλλωστε, αι εγκατασταθείσαι φυλαί ουδεμίαν ή ενίοτε όλως υποτυπώδη πολιτικήν οργάνωσιν είχον».

Στα χρόνια του Βασιλείου Β’ Βουλγαροκτόνου (976-1025), η Θεσσαλία κατακλύστηκε από βουλγαρικά στίφη με αρχηγό τον ικανότατο ηγεμόνα Σαμουήλ, αλλά ο σπουδαίος Βυζαντινός στρατηγός Νικηφόρος Ουρανός, συνέτριψε τους Βούλγαρους στη μάχη του Σπερχειού (997) και τους εκδίωξε από την περιοχή. Ακμαίες θεσσαλικές πόλεις στα μεσαιωνικά χρόνια ήταν: η Δημητριάς, η Λάρισα, δύο πόλεις με το όνομα Αλμυρός, η Φάρσαλος, ο Δομοκός, η Βεζένη, ο Νεζερός, τα Τρίκαλα, οι Γόμφοι, ο Πλαταμών, το Δομένικο κ.ά. Τον 11ο αιώνα εγκαταστάθηκαν στην Θεσσαλία οι Βλάχοι. Στη συνέχεια, η Θεσσαλία δεινοπάθησε από νορμανδικές επιδρομές, οι οποίες έλαβαν τέλος το 1156 με Βυζαντινονορμανδική συνθήκη.

Από τότε και για μισό περίπου αιώνα η Θεσσαλία γνώρισε μια περίοδο ειρήνης και ακμής. Τα λιμάνια του Παγασητικού είχαν αξιόλογη εμπορική κίνηση, με ανθηρές παροικίες Εβραίων, Βενετών και Γενοβέζων που ασχολούνταν με το εξαγωγικό εμπόριο. Ακολούθησε η φραγκική κατοχή, την οποία διαδέχτηκε η δεσποτεία διαφόρων Βυζαντινών ευγενών (κυρίως από το Δεσποτάτο της Ηπείρου).

Η Καταλανική Εταιρεία στη Θεσσαλία

Στις αρχές του 14ου αιώνα η Θεσσαλία «γνώρισε» τις επιδρομές της φοβερής Καταλανικής Εταιρείας, για την οποία έχουμε γράψει αρκετά άρθρα στο protothema.gr. Ιδιαίτερα με το πρώτο από αυτά (14/01/2017), η Καταλανική Εταιρεία έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό, καθώς στα σχολικά βιβλία, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, δεν υπήρχε καμία αναφορά…

Οι Καταλανοί και Αλμογο(υ)βάροι μπήκαν στη Μακεδονία και τη Θεσσαλία αρχικά το 1307 και πιο συστηματικά το 1309. Φαίνεται ότι στη Θεσσαλία μπήκαν μέσω των Τεμπών την άνοιξη του 1309. Όπως γράφει η αείμνηστη Αγγελική Ε. Λαΐου, οι Καταλανοί μετά τις καταστροφές των σοδειών μεταξύ Αγίου Όρους, όπου κατέστρεψαν δεκάδες μονές και Θεσσαλονίκης είχαν ανάγκη από επαρκή ανεφοδιασμό, γι’ αυτό κατηφόρισαν προς τη Θεσσαλία. Στις δυνάμεις της Καταλανικής Εταιρείας μετείχαν και εκχριστιανισμένοι τουρκόφωνοι μισθοφόροι, οι «Τουρκόπουλοι», υπό τους Μελήκ Κωνσταντίνο και Χαλήλ.

Στο Χρονικόν του Μορέως γράφονται τα εξής: «… κ’ είχαν μετ’ αυτούς ενομού Τούρκους χιλίους και πλέον/εσυμβιβάστην μετ’ αυτούς με συμφωνίες μεγάλες/να μάχωνται την Ρωμανίαν και την Βλαχίαν επάρουν..». Οι απόγονοι των Τουρκόπουλων συνέχισαν να μάχονται στην Κεντρική Ελλάδα ως την περίοδο 1330-1334, αλλά και αργότερα (1350) εναντίον των Βενετικών κτήσεων. Άλλα τμήματά τους κατέφυγαν στη Σερβία όπου ζήτησαν την προστασία του κράλη Στέφανου Β’ Ούρος Μιλούτιν.

Οι Καταλανοί κατέλαβαν μεγάλα τμήματα της Θεσσαλίας, από τα βορειοανατολικά (Καστρί της Αγιάς) ως τις νότιες παρυφές (Αλμυρός). Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ έστειλε εναντίον των Καταλανών τον ικανότατο στρατηγό Χανδρηνό ο οποίος τους εκτόπισε στα νότια τμήματα της Θεσσαλίας. Το 1311 έγινε η μεγάλη μάχη του Αλμυρού (γνωστή και ως μάχη της Κωπαΐδας), όπου οι Καταλανοί συνέτριψαν τους Φράγκους, που είχαν επικεφαλής τον (τελευταίο) ηγεμόνα του Δουκάτου των Αθηνών και Θηβών Gantier/Walther I de Brienne και σταδιακά έγιναν κύριοι μιας τεράστιας έκτασης: «Άπασα η ανατολική Ελλάς, ήτοι η μεσημβρινοανατολική Θεσσαλία μετά της Φθιώτιδος, Φωκίδος, Λοκρίδος, Βοιωτίας και Αττικής μέχρι του Ισθμού της Κορίνθου υπετάγησαν εις τους Καταλάνους αποτελέσασαι το Δουκάτον Αθηνών και Νέων Πατρών (Ducats d’ Athenes ye la Patria) και μόνον η παραλιακή πόλις του Πτελεού μετά των πέριξ παρεχωρήθησαν υπό των αυτοκρατόρων της Κωνσταντινουπόλεως εις τους Βενετούς ίνα μη περιπέσωσι και αύται εις χείρας των Καταλάνων» (Ν.Ι. Γιαννόπουλος).

Τα πρώτα «κύματα» των Αλβανών στην Ελλάδα

Πρώτη δέχτηκε τα κύματα των Αλβανών η Ήπειρος. Αλβανοί στρατιωτικοί πρίγκιπες και αρχηγοί/φύλαρχοι που κατέβηκαν στην Ήπειρο ήταν οι Θώπια, που εγκαταστάθηκαν στο Δυρράχιο, οι Σπάτα στην Άρτα, οι Μπάλσα/Μπάλσιτς στην Αυλώνα, οι (βυζαντινής προέλευσης) Καστριώτες στην Κρόια (Kruje) κ.ά., ενώ στις αρχές του 14ου αιώνα, μετά από συμμαχία με τον πρίγκιπα του Τάραντα Φίλιππο Α’ (1294-1331), μετέπειτα Λατίνο πρίγκιπα της Αχαΐας (1307-1313) και τιτουλάριο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης/«Ρωμανίας» (1313-1331), έλαβαν μέρος ως μισθοφόροι στις επιχειρήσεις του τελευταίου κατά του Δυρραχίου (περίπου 1306).

Από τις αρχές του 14ου αιώνα επίσης, αλβανικές ομάδες είχαν αρχίσει να διεισδύουν και σε περιοχές της Θεσσαλίας, σε μια περίοδο παρουσίας εκεί αρκετών ημιανεξάρτητων Βυζαντινών αρχόντων-τοπαρχών, που ασκούσαν καταπιεστική φορολογική πολιτική σε βάρος των φτωχών αγροτών των περιφερειών τους και αντιδρούσαν στις προσπάθειες των Παλαιολόγων να τους επιβληθούν. Ο Ανδρόνικος Γ’ Παλαιολόγος ασχολήθηκε με τους «Αλβανούς νομάδες» από την αρχή της βασιλείας του (1328).

Οι Αλβανοί δεσμεύθηκαν να είναι υπάκουοι και νομοταγείς «…προσεκύνησαν ελθόντες και δουλεύειν επηγγείλαντο…». (Ι. Καντακουζηνός/έκδοση Βόνης, Ι, 55, 279-280). Ο μεταγενέστερος Λαόνικος Χαλκοκονδύλης αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στον νομαδικό χαρακτήρα των Αλβανών εποίκων της Θεσσαλίας, οι οποίοι θεωρεί ότι ξεκίνησαν από το Δυρράχιο. Ο Μιχαήλ Γ. Λαμπρυνίδης γράφει:

«Μία εκ των αλλεπαλλήλων ανά τας ελληνικάς χώρας βαρβαρικών μεταναστεύσεων υπήρξε κατ’ εξαίρεσιν ήκιστα (=ελάχιστα) δυσήκεστος (=δυσκολοθεράπευτη) και ενεργητική δια τον Ελληνισμόν».

Οι Αλβανοί στη Θεσσαλία

Το ζήτημα της καθόδου των Αλβανών στην Κεντρική Ελλάδα απασχόλησε πολλούς διακεκριμένους Έλληνες και ξένους ιστορικούς. Η ημερομηνία που έγινε αυτή η κάθοδος, δεν είναι βέβαιη. Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες ιστορικούς του 20ου αιώνα, ο Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος την τοποθετεί πολύ πρώιμα, νωρίτερα από τα τέλη του 13ου αιώνα, κάνοντας όμως μάλλον λάθος. Γράφει σχετικά: «Οπωσδήποτε πρέπει να παραδεχθούμε ότι νωρίς σχετικά, πριν από τον 12ο αιώνα, οι Αλβανοί είχαν αρχίσει να εισδύουν ειρηνικά στις βόρειες ελληνικές χώρες κατεβαίνοντας σποραδικά ή και ως άποικοι ύστερ’ από επίσημες συμφωνίες.

Έτσι τους βλέπουμε εγκαταστημένους κατά τα τέλη του 13ου αιώνα, ’δια χρυσοβούλλου και προστάγματος βασιλικού’, στην ορεινή δυτική Θεσσαλία, στην περιοχή Φαναρίου κοντά στην Καρδίτσα. Φαίνεται ότι είναι αρκετά ενοχλητικοί στους κατοίκους της, οι οποίοι ζητούν το 1295 από τον ‘αυθέντη Θεσσαλίας’ Μιχαήλ Γαβριηλόπουλο να μην αποικίσει αυτός ή οι διάδοχοί του άλλους Αλβανούς και να μην βάλει φραγκική φρουρά στο κάστρο… Το έγγραφο είναι ενδιαφέρον, γιατί δείχνει τις αντιδράσεις και τους φόβους των Ελλήνων απέναντι των ξένων…».

Το 1950, ο ερευνητής-συντάκτης του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών, Ιωάννης Χ. Πούλος, χρονολόγησε τις αρχικές εγκαταστάσεις των Αλβανών στη Θεσσαλία μεταξύ 1290 και 1315. Την ίδια άποψη υιοθέτησε και ο αείμνηστος Σαράντος Καργάκος.

Φαίνεται πάντως, ότι η «κάθοδος» των Αλβανών στη Θεσσαλία έγινε στις αρχές του 14ου αιώνα, αλλά και ότι πολύ νωρίτερα, αλβανικοί πληθυσμοί συμβίωναν με τους Έλληνες στην Ήπειρο, όπως έγραψε το 2003 ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο Logos της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα Τίρανα Κωνσταντίνος Γιακουμής. Ο Μιχαήλ Λαμπρυνίδης, γράφει σε συνέχεια των παραπάνω:

«Απ’ αυτών έτι των αρχών της ΙΔης (14ης) μ.Χ. εκατονταετηρίδος περί το έτος 1320, φυλή εύρωστος, φυλή νομάδων (Αλβανοί)… υπό λιμού και εμφυλίου σπαραγμού ελαυνομένη, διέσχισε τους δρυμούς και τας διασφάγας της Πίνδου, τον Ζυγόν, και εξεχύθη αθρόως εις τα ευεπήβατα πεδία της εριβούλακος (=εύφορης) Θεσσαλίας, ένθα και κατασκήνωσεν. Οι Αλβανοί, Σκιπετάρ, ως ωνομάζετο ο φερέοικος (=περιπλανώμενος) ούτος λαός, φεύγοντες τας πενιχράς της κοιτίδος αυτών νάπας (=στενές δασωμένες κοιλάδες) εισέβαλλον τότε εις την θεσσαλικήν γην, το πρώτον μεν αραιώς επί σκοπώ διαρπαγής ή όπως εύρωσιν εργασίαν, βραδύτερον δε και κατά πυκνοτέρας ομάδας όπως μονίμως εγκατασταθώσι, συμπληρούντες τους εκ των προηγηθεισών αλλεπαλλήλων φραγκικών επιδρομών εξατονίσαντας και αραιωθέντας εγχωρίους πληθυσμούς. Οι επήλυδες (=αλλοδαποί, ξενόφερτοι) ούτοι μετανάσται καθόσον συν τω χρόνω η θεσσαλική γη δεν εξήρκει (=δεν αρκούσε) όπως διαθρέψει αυτούς πολλαπλασιαζομένους ή και εξ άλλων αιτιών προέβαινον βαθμηδόν και έτι προς, διαπλούμενοι τα εγγύς παράλια του Ευβοϊκού Κόλπου, την Φθιώτιδα, την Βοιωτίαν μέχρι της Αττικής και τας έναντι του πορθμού του Ευρίπου ακτάς της νήσου Ευβοίας και της Άνδρου…».

Και ο Αλέξιος Σαββίδης συμπληρώνει: «Η έναρξη της εκτεταμένης μετανάστευσης των Αλβανών σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου (στην Ήπειρο, την κεντρική-νότια Ελλάδα-ιδιαίτερα στην Θεσσαλία-, την Πελοπόννησο και σε ορισμένα από τα νησιά του Αιγαίου) χρονολογείται κατά τις πιο πρόσφατες έρευνες από τα τέλη του 13ου/αρχές του 14ου αιώνα».

Οι Αλβανοί εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλία λόγω των μεγάλων καταστροφών που προκάλεσαν οι Καταλανοί και της λειψανδρίας που παρατηρήθηκε με εντολή των Βυζαντινών αυτοκρατόρων και παρά τις αντιδράσεις του ντόπιου πληθυσμού. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των κατοίκων του Φαναρίου (Καρδίτσας) οι οποίοι το 1342 αντέδρασαν έντονα στην εγκατάσταση των Αλβανών εκεί. Και οι Καταλανοί όμως ενέταξαν Αλβανούς μισθοφόρους στις δυνάμεις τους. Οι Αλβανοί είχαν επικεφαλής τους αρχηγούς των φατριών τους.

Και ο Βενετσιάνος χρονικογράφος Μαρίνος Σανούδος τοποθετεί την εγκατάσταση Αλβανών στη Θεσσαλία γύρω στο 1315. Σχετικό είναι το σχόλιο του Γκρεγκορόβιους που αποκαλούσε τους Αλβανούς «λαό βοσκών και πολεμιστών». Στην «Ιστορία των Αθηνών» (τόμος ΙΙΙ σελ. 125-126) ο Γκρεγκορόβιους γράφει: «Ένας Βενετσιάνος φίλος του Μαρίνου Σανούδου θεωρούσε μεγάλη τύχη το ότι εκείνη την εποχή (μεταξύ 1315-1325 περίπου) εγκαταστάθηκαν Αρβανίτες ληστές στην Βλαχία (Θεσσαλία) και παρενοχλούσαν με αδιάκοπες επιθέσεις την (Καταλανική) Εταιρεία, διαφορετικά αυτή θα παραγινόταν πλούσια και δυνατή».

Κλείνουμε με όσα γράφουν για την εγκατάσταση των Αλβανών στον ελλαδικό χώρο δύο διαπρεπείς ξένοι ιστορικοί. Ο Kenneth M. Setton στο βιβλίο του «A history of the Crusades» («Μια Ιστορία των Σταυροφοριών») και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο «The Catalans and Florentines in Greece, 1380-1462»(«Οι Καταλανοί και οι Φλωρεντίνοι στην Ελλάδα»), γράφει: «… Οι Αλβανοί είχαν προχωρήσει προς νότον κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα και, περί τα τέλη του, αποτελούσαν σημαντικό στοιχείο του πληθυσμού (του ελλαδικού χώρου). Όπως και οι Τούρκοι, αρχικά έκαναν την εμφάνισή τους ως μισθοφόροι, έπειτα ως εισβολείς και τελικά ως έποικοι, πρώτιστα στην Ήπειρο και την Θεσσαλία. Η επίδραση της παρουσίας τους ξεπέρασε τις αντίστοιχες επιδράσεις είτε των Καταλανών είτε των Φλωρεντινών, ανταγωνιζόμενη εκείνην των Τούρκων σε σημασία…

Τέλος, ο σπουδαίος Βρετανός βυζαντινολόγος, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Princeton, μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών John F. Haldon γράφει: «Οι απαρχές των Αλβανών που πρωτοεμφανίζονται στις βυζαντινές πηγές της ύστερης περιόδου παραμένουν ασαφείς. Εκπροσωπούν τους απογόνους των πληθυσμών των Ιλλυριών… και η γλώσσα τους κατά πάσα πιθανότητα εξελίχτηκε από τα αρχαία ιλλυρικά (σήμερα εν γένει αποδεκτή ως ανεξάρτητο μέλος της ελληνικής ομάδας των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών) και επηρεάστηκε έντονα από τα ελληνικά, τα σλαβονικά, τα τουρκικά, καθώς και από τα μεσαιωνικά ιταλικά.

Για λόγους που παραμένουν ασαφείς, άρχισαν κατά τον 14ο αιώνα να εξαπλώνονται προς θαλάσσιες περιοχές από τις ορεινές τους περιοχές προς δυτικότερες παραλιακές πεδιάδες υπηρετώντας τους Βυζαντινούς και Σέρβους επικυριάρχους τους ως μισθοφόροι και εγκαθιδρύοντας ανεξάρτητα φυλαρχάτα υπό την εξουσία διαφόρων πολεμικών αρχηγών τους. Εμφανίζονται επίσης σε μεγάλους αριθμούς στην Θεσσαλία, την Βοιωτία, την Αττική και την Πελοπόννησο, δραστηριοποιούμενοι ως στρατιώτες και καλλιεργητές, εποικίζοντας εγκαταλελειμμένες εκτάσεις…»(«Byzantium: a history», 2002).

Επίλογος

Οι Αλβανοί λοιπόν, σύμφωνα και με κορυφαίους ξένους ιστορικούς, προέρχονται από περιοχές βόρεια του Δυρραχίου, της αρχαίας Επιδάμνου, δεν έχουν ιστορικά καμία σχέση με την Ήπειρο, στην οποία έφτασαν πιθανότατα τον 13ο αιώνα. Ασαφής είναι η καταγωγή τους και η προέλευση της γλώσσας τους. Στη Θεσσαλία και την υπόλοιπη Κεντρική και Ανατολική Ελλάδα κατέβηκαν στις αρχές του 14ου αιώνα, μετά από «πρόσκληση» των Βυζαντινών για να καλύψουν τις ανάγκες που δημιούργησαν οι ολετήρες Καταλανοί. Αργότερα, χρησιμοποιήθηκαν και ως μισθοφόροι. Και φυσικά αφομοιώθηκαν από τους ελληνικούς πληθυσμούς, παρά τα όσα γράφουν κάποιοι και στα σχόλιά τους εδώ, για πλήρη επικράτησή τους στον ελλαδικό χώρο…

by nickkouzos

ΠΛΗΘΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ 1922

Ο πληθυσμός των Ελλήνων της Μικρασίας πριν τη Καταστροφή.

Σύνδεσμος (URL) σχετικού άρθρου που δημοσιεύτηκε στο F/B

 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ:

Όπως γράφει ο Παντελής Μ. Κοντογιάννης στη Μικρά Ασία  κατοικούσαν κυρίως Τούρκοι και Έλληνες.             

Κατοικούσαν ακόμα Εβραίοι, Αρμένιοι και Λεβαντίνοι ( απόγονοι των Φράγκων που εγκαταστάθηκαν στην            περιοχή από την εποχή των Σταυροφοριών) και διάφοροι άλλοι λαοί. \

Οι Έλληνες ήταν περίπου οι μισοί από τους Τούρκους.

Υπήρχαν πολλοί ακόμα λαοί όμως που  θεωρούνταν Τούρκοι καθώς ήταν Μωαμεθανοί.

Ο Κοντογιάννης θεωρεί ότι επρόκειτο για απομεινάρια  παλαιών κατοίκων που εξισλαμίσθηκαν και αναμείχθηκαν με   άλλους.

Οι λαοί αυτοί κατά τον Κοντογιάννη ήταν οι Γιουρούκοι, οι Ζεϊμπέκηδες, οι Αφσάροι, οι Τονιαλήδες, οι Οφίτες, οι Λαζοί, οι Ανσαρίτες ή Φελάχοι και οι Αθίγγανοι.                  

Με  την ευκαιρία να σημειώσουμε εδώ ότι Αθίγγανοι στα βυζαντινά χρόνια ονομάζονταν τα μέλη μιας                   θρησκευτικής αίρεσης (θα γράψουμε περισσότερα σύντομα) και δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με τους                 σημερινούς Ρομά Μωαμεθανοί στο θρήσκευμα όχι όμως και  Τούρκοι ως προς την καταγωγή ήταν και μία άλλη  κατηγορία κατοίκων της Μ. Ασίας, οι «μουατζίρηδες»  μετανάστες δηλαδή, όπως τους αποκαλούσαν οι Τούρκοι     που προήλθαν από χώρες που αποσπάστηκαν τον 19ο αιώνα από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτοί                     εγκαταστάθηκαν στη Μικρά Ασία. Μάλιστα η Τουρκία τους πρόσφερε και διευκολύνσεις για να ενισχύσει το           τουρκικό στοιχείο του πληθυσμού. Αυτοί ήταν: οι Κούρδοι, οι Κιρκάσιοι, οι Τάταροι, οι Γεωργιανοί, οι                   Βόσνιοι και οι Πομάκοι ενώ μετά την ίδρυση του  ελληνικού κράτους το 1830 εγκαταστάθηκαν εκεί πολλοί Τούρκοι που ζούσαν στον Ελλαδικό χώρο και μετά το 1897 και πολλοί Τουρκοκρήτες. Οι Έλληνες ζούσαν στη  Μικρά Ασία χιλιάδες χρόνια. Ήταν πυκνά εγκατεστημένοι στα βόρεια και τα δυτικά παράλια της χερσονήσου, στις περιοχές πέρα από τον Αντίταυρο και τον Παρύαδρο ( οροσειρά μεταξύ του ποταμού Άλη και της Αρμενίας).

Οι Έλληνες της Μ. Ασίας ήταν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων των αποικιών αλλά και των ντόπιων κατοίκων   της Μ. Ασίας που εξελληνίστηκαν από τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Βυζαντινούς.

Τον 19ο αιώνα το ελληνικό στοιχείο στη Μικρά Ασία ενισχύθηκε από Έλληνες των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, κυρίως της Λέσβου αλλά και της Ηπείρου.

Η Σμύρνη, οι Κυδωνίες, τα Άδανα, η Ταρσός και η Μερσίνα ήταν οι πόλεις όπου εγκαταστάθηκαν κυρίως αυτοί. Αν και αρκετοί Έλληνες  έχασαν κάποια στιγμή τη μητρική τους γλώσσα κι έγιναν σταδιακά τουρκόφωνοι, με την ίδρυση των σχολείων επανέκτησαν σχεδόν ολοκληρωτικά τη γνώση της ελληνικής.

Τέλος πυκνός και συμπαγής ήταν ο ελληνικός πληθυσμός στον Πόντο που αποτελούσε την πλειοψηφία                   των κατοίκων αν και πολλοί Πόντιοι είχαν μεταναστεύσει  στην Καύκασο και την Κριμαία.

Πηγές: ΣΠΥΡΙΔΩΝ Γ. ΠΛΟΥΜΙΔΗΣ, «ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΗΪΔΟΣ», βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ, Τρίτη έκδοση 2020
Παντελής Μ. Κοντογιάννης, «ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ», Α’ έκδοση 1921, Ανατύπωση, 1995
«ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ», τ. ΙΕ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ