Σε αρκετές περιόδους της Νεοελληνικής ιστορίας βιώνεται η διαφθορά και είναι φυσικό, το φαινόμενο αυτό συχνά να αποτελεί την “αχίλλειο πτέρνα” στην πολιτική ζωή της χώρας.
Αν προσπαθήσει κανείς να αναλύσει το φαινόμενο θα αντιληφθεί ότι το πρόβλημα είναι παγκόσμιο αλλά έχει τοπικές ιδιομορφίες.
Το παράδειγμα της NOVARTIS ήρθε και ανέδειξε επίκαιρο το πρόβλημα, επισκιάζοντας την διαφθορά που συγκλόνισε και ακόμα συγκλονίζει την οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας καθημερινά σε όλους τους τομείς.
Κανείς δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση ότι η εξουσία και το κυνήγι του κέρδους διαφθείρει.
Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα είναι η δημιουργία θεσμών και διαδικασιών που να το περιορίζει.
Δυστυχώς το κέρδος και η εξουσία αλληλοϋποστηρίζονται γεγονός που καθιστά την αντιμετώπιση ιδιαίτερα πολυδιάστατη.
Είναι λοιπόν σημαντικό να δημιουργηθούν θεσμοί και διαδικασίες ελέγχου τόσο της εξουσίας όσο και του κέρδους.
Έλεγχος της εξουσίας σε αυταρχικά καθεστώτα είναι αδύνατη εξ ορισμού.
Έλεγχος του κέρδους είναι καθαρά θέμα ελεύθερου ανταγωνισμού σε συνδυασμό με την εφαρμογή διαδικασιών ελέγχου που θα διασφαλίζουν ακριβώς αυτόν τον ελεύθερο ανταγωνισμό.
Η ανάμιξη της εξουσίας στις διαδικασίες ελέγχου ακυρώνει την αξιοπιστία της ίδιας της εξουσίας.
Η πιο επικίνδυνη ανάμιξη της εξουσίας γίνεται με την κατάλυση της ανεξαρτησίας των αρχών.
Η ανεξαρτησία των αρχών καταλύεται με την συναλλαγή, συναλλαγή γίνεται με τον καθορισμό της μισθοδοσίας των στελεχών των ανεξαρτήτων αρχών, με την πρόσληψη φιλικά προσκείμενων στελεχών, η αντικατάσταση κατά βούληση άλλων.
Βέβαια η παρέμβαση στην ανεξαρτησία των θεσμών δεν είναι ο μόνος τρόπος να μεθοδεύει θετικά η αρνητικά τα αποτελέσματα της λειτουργίας της δικαστικής εξουσίας σε ότι αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι που δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη της διαφθοράς, όπως, η υπερβολική γραφειοκρατία, η πολυνομία, ο φανατισμός, η μεροληπτική μεταχείριση ομάδων του πληθυσμού, η ανικανότητα διοίκησης, κλπ.
Για να υπάρξει αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς θα πρέπει να μελετηθούν οι περισσότεροι από τους παραπάνω λόγους που επηρεάζουν και δημιουργούν τις συνθήκες αυτές ώστε να σχεδιαστούν μέθοδοί και διαδικασίες ελέγχου ανεξάρτητοι από την εκτελεστική εξουσία.
Δεν είναι βέβαια εύκολο αυτό, είναι όμως πρωταρχικής σημασίας άλλως ματαιοπονούμε και καταντάμε σε “κυνηγούς μαγισσών”.
Δεν έχω πραγματικά δει ουσιαστικά αποτελέσματα αντιμετώπισης του φαινομένου της διαφθοράς αντίθετα λειτουργεί μόνο σαν όπλο στο πεδίο διαμάχης των πολιτικών παρατάξεων για τη διεκδίκηση της εξουσίας, χωρίς όμως κανένας να ασχολείται με τις πηγές που προβλήματος που ανέφερα παραπάνω.
Times for Change 